Murrizi (Crataegus monogyna / Crataegus laevigata) është një bimë e njohur prej shekujsh për vetitë e saj shëruese, sidomos në shëndetin kardiovaskular. Në mjekësinë tradicionale evropiane dhe aziatike, gjethet, lulet dhe frutat e murrizit janë përdorur për të përforcuar zemrën, për të qetësuar sistemin nervor dhe për të përmirësuar qarkullimin e gjakut. Sot, gjethet e murrizit janë të studiuara dhe përdoren gjerësisht në suplemente bimore si mbështetje natyrore për funksionimin normal të zemrës.
Përbërja dhe përbërësit aktivë
Gjethet e murrizit janë të pasura me:
- Flavonoide (hiperozid, vitexin) – me efekt antioksidant dhe mbrojtës të qelizave të zemrës.
- Oligomere procyanidine – që ndihmojnë në zgjerimin e enëve të gjakut dhe përmirësimin e qarkullimit.
- Vitamina C dhe antioksidantë të tjerë – për forcimin e imunitetit dhe mbrojtjen kundër radikaleve të lira.
Këta përbërës janë thelbësorë për funksionimin e shëndetshëm të sistemit kardiovaskular.
Përfitimet kryesore shëndetësore
- Forcon dhe mbron zemrën
Gjethet e murrizit ndihmojnë në përmirësimin e funksionit të muskulit të zemrës dhe përdoren shpesh si mbështetje tek personat me insuficiencë kardiake të lehtë deri të moderuar. - Përmirëson qarkullimin e gjakut
Përbërësit aktivë ndihmojnë në zgjerimin e enëve të gjakut, duke lehtësuar rrjedhjen e gjakut dhe duke përmirësuar furnizimin me oksigjen të organeve dhe muskujve. - Ulon tensionin e lartë të gjakut
Konsumimi i rregullt i çajit ose ekstraktit nga gjethet e murrizit mund të ndihmojë në normalizimin e presionit të gjakut, duke qenë një mbështetje natyrore për hipertensionin. - Efekt qetësues dhe anti-stres
Murrizi është i njohur për veprimin e tij të butë qetësues, që ndihmon në reduktimin e ankthit, stresit dhe pagjumësisë – shpesh të lidhura me problemet e zemrës. - Antioksidant i fuqishëm
Flavonoidet në gjethet e murrizit mbrojnë qelizat e zemrës dhe enët e gjakut nga dëmtimet oksidative, duke ngadalësuar proceset e plakjes së sistemit kardiovaskular. - Ndihmon në rrahjet e çrregullta të zemrës
Në mjekësinë popullore, murrizi është përdorur për të qetësuar palpitacionet (rrahjet e forta ose të çrregullta të zemrës), duke ofruar një efekt stabilizues natyror.
Format e përdorimit
- Çaj bimor – duke zier gjethet e thara në ujë të nxehtë (10–15 minuta) për konsum të përditshëm.
- Ekstrakt i lëngshëm – me përqendrim të lartë të përbërësve aktivë, i përdorur në trajtime më specifike.
- Tableta / kapsula – forma më praktike për përdorim afatgjatë me dozë të kontrolluar.
- Kombinime bimore – shpesh gjendet i përzier me bimë të tjera qetësuese ose mbështetëse të qarkullimit (si valeriana apo pasiflora).
Kujdes dhe efektet anësore
Edhe pse gjethet e murrizit konsiderohen të sigurta, përdorimi i tyre duhet bërë me kujdes:
- Personat që përdorin ilaçe për zemrën (si betabllokues ose digoksinë) duhet të konsultohen me mjekun, pasi murrizi mund të rrisë efektin e tyre.
- Mund të shkaktojë ulje të tepërt të presionit të gjakut nëse kombinohet me ilaçe antihipertensive.
- Duhet shmangur në gratë shtatzëna dhe gjidhënëse pa këshillën e specialistit.
Përfundim
Gjethet e murrizit janë një nga pasuritë më të vlefshme të natyrës për shëndetin e zemrës dhe qarkullimit të gjakut. Të pasura me flavonoide dhe antioksidantë, ato ndihmojnë në forcimin e muskulit të zemrës, uljen e tensionit, përmirësimin e qarkullimit dhe qetësimin e sistemit nervor. Përmes çajit, ekstraktit apo kapsulave, murrizi mbetet një mbështetje natyrore e fuqishme për mirëqenien kardiovaskulare dhe emocionale.
