Kopri (Anethum graveolens), i njohur zakonisht si “kopër”, është një bimë aromatike dhe shëruese që përdoret prej mijëra vitesh si në kuzhinë, ashtu edhe në mjekësinë tradicionale. Ndërsa gjethet e saj janë të njohura për aromën e freskët dhe përdorimin në gatime, farat e koprit janë pjesa më e pasur në përbërës aktivë dhe vlera shëndetësore. Me shije karakteristike, pak e hidhur dhe aromë të ngrohtë, farat e koprit janë një eliksir natyral për sistemin tretës, qetësimin e trupit dhe balancimin e organizmit.
Përbërja dhe substancat aktive
Farat e koprit janë të pasura me:
- Vajra esencialë (carvone, limonene, anethofuran) – me veti antibakteriale dhe qetësuese.
- Flavonoide dhe polifenole – antioksidantë që mbrojnë qelizat nga dëmtimet oksidative.
- Acide yndyrore natyrale – që ndihmojnë funksionin metabolik dhe tretjen.
- Vitamina A, C dhe B-komplekse – që mbështesin imunitetin dhe shëndetin e lëkurës.
- Minerale – kalcium, hekur, mangan, magnez, fosfor dhe zink.
Përfitimet kryesore të farave të koprit
- Përmirësojnë tretjen dhe ulin fryrjet
Farat e koprit janë të njohura për vetitë e tyre karminative, që ndihmojnë në lehtësimin e gazrave, fryrjes dhe dhimbjeve të stomakut. Ato stimulojnë sekrecionin e enzimave tretëse dhe ndihmojnë funksionimin normal të zorrëve. - Qetësues natyral dhe relaksues
Përdorimi i farave të koprit ka efekt qetësues mbi sistemin nervor, ndihmon në uljen e stresit dhe përmirësimin e cilësisë së gjumit. - Për shëndetin e zemrës dhe presionin e gjakut
Falë përmbajtjes së kaliumit dhe antioksidantëve, farat e koprit ndihmojnë në rregullimin e presionit të gjakut dhe në përmirësimin e qarkullimit kardiovaskular. - Efekt antibakterial dhe anti-inflamator
Vajrat esencialë të farave ndihmojnë në luftimin e baktereve të dëmshme dhe në reduktimin e inflamacionit të brendshëm. - Mbështesin shëndetin hormonal
Farat e koprit përmbajnë fitoestrogjene natyrale që ndihmojnë në rregullimin hormonal, lehtësimin e dhimbjeve menstruale dhe simptomeve të menopauzës. - Forcojnë imunitetin
Antioksidantët dhe vitaminat që gjenden në to ndihmojnë trupin të mbrohet nga infeksionet dhe të ruajë vitalitetin. - Freskojnë frymën dhe përmirësojnë shëndetin oral
Përtypja e disa farave pas ngrënies ndihmon në neutralizimin e aromave të forta dhe pastrimin e gojës.
Format dhe mënyra e përdorimit
- Çaj me fara kopri – përgatitet duke zier 1 lugë çaji fara në një filxhan ujë të nxehtë për 10 minuta; ndihmon në tretje dhe qetësim.
- Fara të përtypura – konsumohen pas vakteve për të lehtësuar fryrjen dhe për të freskuar frymën.
- Pluhur farash – shtohet në ushqime, lëngje ose mjaltë si suplement natyral.
- Në kuzhinë – përdoren për aromatizim në bukë, turshi, salca dhe gatime tradicionale.
- Vaj esencial i farave të koprit – përdoret në aromaterapi ose për masazhe relaksuese, në sasi të holluar.
Kujdes dhe rekomandime
- Konsumi i tepërt mund të shkaktojë efekt sedativ ose ulje të presionit të gjakut.
- Gratë shtatzëna ose me probleme hormonale duhet të konsultohen me mjekun para përdorimit të rregullt.
- Vajrat esencialë nuk duhet të merren në formë të përqendruar pa këshillë profesionale.
Përfundim
Farat e koprit (Dill Seeds) janë më shumë se një erëz aromatike – ato janë një ilaç i natyrës për tretjen, qetësinë dhe balancimin e trupit. Me përbërës të pasur bioaktivë, veti relaksuese dhe përfitime për sistemin tretës e imunitar, këto fara janë një pasuri e vogël me ndikim të madh në mirëqenien e përditshme. Të lehta për t’u përdorur dhe plot aromë, farat e koprit janë një zgjedhje e mençur për shëndet natyral dhe jetë në harmoni
